Suikerverslaving, bestaat dat wel?

Suikerverslaving, bestaat dat? Is je hang naar suiker een teken van honger óf ben je verslaafd? Wendy van der Wauw (Volkskrant) zocht het uit en neemt je mee op haar reis. Een compleet verhaal over alles wat er zoal over suikerverslaving en afkicken wordt gezegd. Maar vooral over wat dit over haar zegt als ze eerlijk naar zichzelf kijkt. Humoristisch beschreven, van verschillende kanten bekeken, een verhaal waarin je jezelf misschien herkent. Ik neem je mee in een paar citaten. Aan het einde lees je hoe je kunt afvallen en ‘afgevallen’ kunt blijven.

Suikerverslaving: Ben ik verslaafd?

Ik kijk naar de zak Schoko-Bons op schoot en besef dat ik zonder hongergevoel de ene na de andere argeloos naar binnen werk. Al een tijd wil ik iets veranderen aan mijn eetpatroon, maar ik heb geen idee waar te beginnen. Er begint een belletje te rinkelen. Fysiek noch mentaal ben ik in topvorm. Dat zet me aan het denken: ik dien mezelf wél een ander middeltje toe, elke dag, de hele dag. Suikerverslaving? Suiker, ik ben het zat.

Ik begrijp eigenlijk niet hoe ik suiker herken op het etiket

Ik ben in de veronderstelling dat alle suiker die ik binnenkrijg er alleen via koek en snoep in komt, maar wat als het ook in de rest verwerkt zit zonder dat ik het door heb? Misschien houdt het een onvervulbaar verlangen in stand. Regelmatig voelt het alsof mijn lichaam op de automatische piloot zeurt om meer, en hier geef ik veelvuldig aan toe. Van dat systeem wil ik geen slaaf meer zijn, dus ik besluit mijn gebruik te minderen. Wanneer ik de volgende dag mijn boodschappen doe wordt die missie direct op de proef gesteld. Ik merk dat het nauwkeurig lezen van verpakkingen van producten een sport is. Tussen de ingrediënten staan talloze namen waarvan ik niet zeker weet wat het is.

Het genotssysteem wordt voortdurend verleid

‘Als ik uit eten ga en biefstuk heb gegeten zit ik vol. Maar er kan vaak wél ruimte gemaakt worden voor een toetje. Waar komt die trek vandaan?’ Het energiebalanssysteem geeft een signaal als je lichaam brandstof nodig heeft (honger!). Het genotssysteem als het zin heeft in een beloning (trek!). Dat systeem zegt dus nooit nee tegen een crème brûlée.

Ook door producten die verantwoord lijken

De Australische acteur Damon Gameau ruilt in That Sugar Film zijn suikerarme levensstijl in voor die van een gemiddelde Australiër (40 theelepels suiker per dag). Die theelepels behaalt hij door alleen al ontbijtgranen, smoothies en verantwoorde tussendoortjes te nuttigen met gemak.

Een verstandige keuze wordt makkelijk teniet gedaan door de intuïtieve impuls

Steeds meer besef ik dat wat ik eet veel te doen heeft met die grijze massa in mijn hoofd, en niet zo zeer mijn maag. Dat iets ongezond is, is schijnbaar niet genoeg reden het te laten staan. Hoogleraar psychische besliskunde José Kerstholt legt uit dat er een verschil is tussen een analytisch en intuïtief gebied in het brein. Die laatste is onderhevig aan je stemming, en stuurt je de hele dag aan. Het meeste hiervan is impulsief gewoontegedrag: hoe vaker je iets doet, hoe meer ingesleten het raakt.

Eerlijk kijken naar jezelf en onrust toestaan is best moeilijk

Goed, hoe nu verder? Na wat overpeinzingen besef ik me dat suiker zelf ook niet zo veel kan doen aan haar verleidelijke buitenkant en lieftalligheid. Bij een relatie hebben er twee een aandeel, en ik ben zelf ook nogal goedgelovig geweest door alleen maar de leuke kanten in te willen zien. De moeilijke momenten zijn vooral die van de rusteloosheid. Soms mis ik de troost, het loopje naar de snoepautomaat, of dat gevoel van ultieme ontspanning op de bank. 

Maar de aanhouder wint, ik kan veel meer proeven en voel me niet meer afhankelijk van suiker

Na een maand suikerarm eten merk ik dat ik veel meer kan proeven. Nu kijk ik toe hoe mijn metgezel de ene na de andere donut-achtige wegwerkt, daar intens van geniet en realiseer me dat ik er zelf nul behoefte aan heb. Ben ik eindelijk ‘clean’? Ik werk suiker niet meer onnadenkend en als vanzelfsprekend naar binnen, en koppel het niet meer automatisch aan plezier. Ik waak er voor het te nemen als troost op de momenten dat het even iets minder gaat. Door in te zien dat het niet zo zeer aan één van ons lag maar aan de relatie, geloof ik zelfs in een evenwichtige toekomst voor ons samen.

Hoe kun je afvallen en ‘afgevallen’ blijven?

Suikerverslaving bestaat niet in de zin van verslaving aan drugs, roken of alcohol. Maar hang naar suiker bestaat wel door het genotssysteem. Het is best moeilijk om het intuïtieve gebied van het brein vóór te leren zijn en eerlijk naar jezelf te kijken. Het vergt oefening om daarbij te zijn. Het niet erg te vinden als het een keer fout gaat. Maar vooral door te gaan en de draad opnieuw op te pakken. Ook al heb je zelfs al een paar pogingen gedaan. Het duurt nou eenmaal een tijdje voor nieuwe gewoontes zijn ingesleten in het brein. En je moet jezelf ook steeds helder voor ogen houden waarom je dit wilt doen.

Als dit jouw punt is, helpt diëten om af te vallen niet. Je zult je relatie met eten onder de loep moeten nemen. Ik kan je daarbij helpen en begeleiden. Met een goed menu, eerlijke informatie over voeding en met opdrachten om voor jezelf helder te krijgen wat je kunt doen bij de moeilijke momenten. Doen? Maak dan nu een afspraak.

Meer lezen? Zo werkt heftig verlangen naar bijvoorbeeld suiker.

Het hele artikel uit Volkskrant lees je hier.

Door Annette Wessels, BGN-gewichtsconsulent voor gezond afvallen of aankomen, zonder dieet, in Utrecht eo (Bunnik, Odijk, Werkhoven, omgeving Utrecht en Heuvelrug).