Heb jij een Hamster in je brein?

Je weet wel, zo’n eetbeestje dat maar nooit genoeg lijkt te hebben en steeds ‘aan’ staat. Cliënten noemen het ook wel het duiveltje, dat steeds in je oor staat te tetteren om eten en lekkers. En al helemaal als je van jezelf iets niet mag vanwege je dieet. Dan is het drama met je hamster. Hoe omzeil je dit conflict?

Ik las er een interessant boek over: ‘De hamster in je brein’.

 

Drie actieve hersengebieden

Ik heb hieronder twee afbeeldingen gemaakt bij de drie hersengebieden, die bepalen of je wel/niet gaat eten: het Hamsterbrein, het Plannerbrein en het Emotiebrein.

1. Het Hamsterbrein is erop gericht te eten wanneer het kan.
2. Het Plannerbrein wil bewuste keuzes maken en juist niet steeds eten.
3. Het Emotiebrein kan goed nieuwe routines aanleren en is gemotiveerd door positieve emoties.

Met de behoefte aan een positief gevoel kan het Emotiebrein zowel de Planner als de Hamster ondersteunen. Deze 2 situaties leg ik hieronder uit. Wil je de achtergronden overslaan, scroll dan meteen naar de to-do's.

 

Zo werken deze gebieden bij afvallen

1) De Planner bepaalt en het Emotiebrein krijgt een fijn gevoel. Hamster probeert ertussen te komen.

Je hebt bedacht dat je gaat lijnen. Helaas weet je Hamster niet dat dit een bewuste keuze is. Hij denkt dat er te weinig eten is, zoals in de ijstijd of bij een crashdieet. De Hamster slaat alarm: Er moet eten gezocht worden, anders overleef je niet!

De Planner kan die drang naar eten best een tijdje weerstaan, en wint van het Hamsterbrein. Voor het Emotiebrein voelt dat sterk en goed: Goed gedaan, ‘nee’ gezegd tegen al dat eten! Fijn samengewerkt .

 

2) De Hamster bepaalt en het Emotiebrein krijgt opnieuw een fijn gevoel. De Planner is buiten spel gezet.

In je lijnpoging gebeurt er iets, waardoor de aandacht van de Planner verbreekt. Zoals bij stress, moeheid, bij het zien van eten en als je klaar bent met je dieet. Je Hamster heeft in deze situaties HONGER en wil alles eten. En daarbij voelt het Emotiebrein zich super fijn: Goed gedaan, die kroket smaakt heerlijk! Fijn samengewerkt .

Ondertussen baal jij als een stekker: Het afvallen is weer niet gelukt!

 

Hulp om je Hamster te temmen

Dit helpt niet: Snel afvallen met een crashdieet. Je Hamster houdt niet van snelle veranderingen en heeft honger. Hij zal alles in het werk stellen om, na afloop van je dieet, zo snel mogelijk de vetcellen weer op te vullen. Hij heeft je stofwisseling langdurig op een laag pitje gezet en roept harder om eten. Dus aankomen na je dieet gaat lekker snel.

Dit helpt wel: Laat de Planner en het Emotiebrein samenwerken voor het fijne gevoel. Ga de strijd met de hamster niet aan, maar omzeil hem slim. Maak juist gebruik van de eigenschap van het Emotiebrein om graag nieuw gedrag op te slaan en te automatiseren.

Wees ook een beetje mild naar je hamster. Want je weet nu dat hij er alleen maar voor wil zorgen, dat jij overleeft bij voedselschaarste en elke vorm van stress. Hij heeft er geen idee van dat wij leven in een te voedselrijke omgeving van vet en zoet. En het goede nieuws: Als je langzaam afvalt, heeft hij weinig in de gaten! Dat helpt voor een duurzaam resultaat.

 

To-do om je Hamster te temmen en omzeilen

• Roep je Planner aan: wat wil je nu je dit allemaal weet? Waar zeg je ‘ja’ of ‘nee’ tegen?
• Wat is je wezenlijke (= intrinsieke) motivatie, waarvoor het heel belangrijk is om wél af te gaan vallen.
• Richt je omgeving zo in, dat je niet steeds oog in oog staat met verleidingen.
• Krijg inzicht in je valkuilen en pak die aan.
• Koop en kook je eten zelf, dat houdt je Hamster zoet. Kauw goed, schep in de keuken op, neem kleinere borden die je goed vol maakt. Eet wat rauwkost om tijd te rekken, zodat je verzadigings-signaal doorkomt.
• Geen (of minder) alcohol. Het maakt je minder bewust en ontremd, waardoor je Hamster actiever wordt.
• Zorg voor een verzadigend menu, maar wel zo dat je af kunt vallen (nee, niet 1 kg of meer per week, zet dat zeker uit je hoofd – geen tijdsdruk). Welk voedsel verzadigt jou eigenlijk goed?
• Zoek steun uit je omgeving en bijvoorbeeld bij mij . Via coaching kun je langer een goed gevoel vasthouden en zo je Emotiecentrum ondersteunen.
• Laat de eetstrijd los en kijk naar werkelijke verlangens en behoeftes, die er ook achter kunnen zitten (coaching bij emotie-eten).
• Beloon jezelf voor je inzet (schouderklopje, bloemen, …).
• Automatiseer nieuwe voedingskeuzes, zodat je er niet meer over nadenkt (om 10h fruit).
• Zorg voor goede nachtrust, minder stress, een goed dag- en nachtritme en eetstructuur zonder honger, zodat je Hamster rustig blijft. Dit is allemaal gunstig voor je honger- en verzadigingshormonen.
• Als je Hamster aan je trekt, terwijl je menu goed is, ga dan bewegen. Hij denkt dat je, net als vroeger, gaat jagen en verzamelen, dus wordt hij stil.
• Zorg voor beheersbare honger. Om 17.30h honger krijgen is normaal. Je kunt alvast wat rauwkost eten tot het eten bereid is.
• Zorg voor een goed, haalbaar beweegpatroon.
• Train je focus: hoe zie je jezelf door deze dag heengaan qua eetgedrag, ontspanning, beweging? Plan, analyseer, evalueer, anticipeer. Word je eigen radarsysteem om je dreigende Hamster op tijd te herkennen. En ja, het mag ook een keer fout gaan. Oefening baart kunst.

Richt je op praktisch gedrag om je Hamster inactief te houden. En als hij toch om de hoek komt kijken -> time-out: Wat is er aan de hand? Waar komt dit vandaan? Hij brengt je een boodschap, dat is alles. Mag het moeilijk zijn? Wat doe je met jezelf?

 

Het resultaat

Wees niet ongerust als je niet direct resultaat in afvallen ziet. Je hebt training nodig en je plan moet goed in de ankers komen te staan. Het afvalproces is net als een ijsklontje dat tussen -7 en 0 graden nog niet smelt, maar eerst wel bij 0 graden moet komen om te kunnen smelten. De investering in dat eerste stuk is net zo belangrijk. Monitor daarom op gedrag in plaats van kilo’s.

Dus wil je meer leren over een goed menu voor jou? Welke voeding jou het meest verzadigt? Hoe jij kunt afvallen? Hoe jij grip kunt krijgen op eetgedrag? Mijn consulten zijn hier helemaal op afgestemd.