Hormonen en afvallen
Een verstoorde hormoonbalans heeft invloed op het afvallen. Dit kan zorgen voor honger, minder verzadiging en vetopslag. Om welke hormonen gaat het dan eigenlijk? En kun je daar wat aan doen? Want ook juist in de overgang kan er een disbalans ontstaan tussen al die hormonen. En ligt overgewicht op de loer.
1. Oestrogeen (vrouwelijke hormonen)
Dit is een vrouwelijk hormoon. Bij vrouwen in de overgang zie je vaak gewichtstoename. Dit kan komen omdat het oestrogeen lager wordt en er een onbalans is voor dit hormoon. Minder oestrogeen betekent dus minder verbranding. Met goede voeding met veel fyto-oestrogenen kun je dit enigszins beïnvloeden.
2. Schildklierhormoon
Dit is ons vaak wel bekend. Als je een traag werkende schildklier hebt, kom je makkelijk aan. In de overgang kan met het schommelen van de hormonen de schildklier trager gaan werken. Ondanks dat dit vaak niet meetbaar is. Extra bewegen is wat je kunt doen.
3. Groeihormoon
Deze rakker herstelt zich gedurende de nacht. Daarom kan slecht slapen of ploegendienst een dikmaker zijn. Als we ouder worden, is er ook minder groeihormoon. Er ontstaat dan minder spiermassa en meer vetmassa.
4. Testosteron (mannelijke hormonen)
Dit is een mannelijke geslachtshormoon. Bij veroudering en obesitas wordt het lager. En krijg je meer vetmassa en minder spiermassa. Het kan ook genetisch gezien laag zijn. Voor mannen is een hoger testosteron dus gunstig.
Vrouwen hebben ook wat testosteron. In de overgang verandert de verhouding oestrogeen-testosteron, waardoor testosteron als het ware wat meer kracht krijgt (lichaamsbeharing en bij vrouwen, in tegenstelling tot mannen, juist overgewicht geeft).
5. Ghreline (honger-hormonen)
Als je slecht slaapt, wat in de overgang het geval kan zijn, maak je meer ghreline aan. Dit wekt de eetlust op. En dus eet je makkelijk meer. Dit gebeurt ook bij een crashdieet. Je krijgt hartstikke honger.
Door een crashdieet gaat je verbranding omlaag. Het kan wel tot een jaar duren voor zich dat herstelt. In de tussentijd heb je meer honger dan voorheen. Dus ga liever niet op crashdieet, zeker niet in en na de overgang. Het is een dikmaker.
6. Leptine (verzadigings-hormonen)
Dit hormoon zorgt voor het signaal van verzadiging. Als je slecht slaapt, is dit lager en voel je je dus minder snel verzadigd. Ook hier hetzelfde effect als bij een crashdieet. Je hebt meer eten nodig, voordat je je verzadigd voelt.
Mensen met veel overgewicht zijn vaak leptine-resistent. Dat betekent dat het signaal van het hormoon niet meer goed werkt. Je hebt dan meer eetlust, slechte verzadiging en minder energie. Het is ook nog eens een vicieuze cirkel, want hierdoor maak je nog meer overgewicht aan. En dus weer meer leptine-resistentie.
7. Insuline (suiker-hormonen)
Bij overgewicht en obesitas kan je lichaam een verstoorde suikerhuishouding ontwikkelen. Of andersom: door insuline-resistentie kom je aan. Dit betekent dat de glucose uit voeding niet meer goed de cellen in kan. Deze cellen worden doof voor insuline: insuline-resistentie. Het is erg belangrijk om gewoon gezond te gaan eten en meer te bewegen om dit weer goed te krijgen. Want anders krijg je teveel vetopslag. In het geval van diabetes laat je je begeleiden door een diëtist.
8. Cortisol (stress-hormonen)
Cortisol is een stresshormoon. Dit stuurt vet naar de buikstreek. En zorgt ook nog eens voor snacktrek. Dat op zijn beurt zorgt voor extra vetopslag.
Daarnaast verhoogt het ook je bloedsuikerspiegel en dus de insuline-aanmaak. Als je lichaamsreceptoren gevoelig zijn voor cortisol kan je te maken hebben met dit probleem.
Ook een verstoorde slaap en ploegendienst kunnen zorgen voor een hoger cortisol, maar ook voor minder groeihormoon.
Een hoger cortisolgehalte geeft kans op depressieve gevoelens en nare stemming, waardoor de kans bestaat dat je meer gaat eten (emotie-eten).
Vrouwen in de overgang kunnen stress ervaren, omdat ze zich minder lekker in hun vel voelen zitten. En ondertussen druk zijn met werk, gezin en vaak ook nog met mantelzorgen.
Hoe val ik af?
Nou, misschien zakt de moed je nu in de schoenen. Niet doen! Met goede voeding en leefstijl kun je de hormoonbalans weer rechtbreien. En wel alle hormonen tegelijk. Ze werken immers als het ware als een orkest. Je hebt het tussen de regels door misschien al gelezen. Je hebt daarbij dus niet een commercieel hormoonbalansdieet nodig, maar je gezonde verstand.
Het is belangrijk om te zorgen voor rust, regelmaat en me-time. Voor beweging en geen crashdieet. En dus natuurlijk voor verse en onbewerkte voeding. Laat je juist niet verleiden tot het eten van allerlei suikerrijke producten, alcohol en snacks. Ook met ploegendienst kun je rekening houden met wat je eet in de nacht. En dat je zorgt voor een goede slaap.
Heb je een handje hulp nodig? Balans in je voeding en leefstijl betekent balans in je hormonen. Een gezonder gewicht, hogere vetverbranding en vaak ook minder overgangsklachten. Ik maak graag een goed persoonlijk menu voor je met verdere begeleiding.
Bronnen: Olijf Voedingsadvies, publicaties van prof. dr. E.F.C. (Liesbeth) van Rossum - Obesitas, Stresshormonen (corticosteroïden), Algemene endocrinologie, Mates Schildkliertraining.